Een aantal termen uit de Transactionele Analyse die terug komen op de pagina’s van Reijkwijdte.
Ik werk hier regelmatig mee tijdens coachen en trainingen.
Het levensscript> Een onbewust gevormd levensplan, opgesteld in de kinderjaren, bekrachtigt door de ouders, gerechtvaardigd door latere opvattingen, en resulterend in een daartoe besloten uitkomst.
Simpeler gezegd: we schrijven ons eigen verhaal. Wij als mensen hebben de behoefte om de wereld begrijpelijk en daarmee veilig te houden. Als je niet weet waar je aan toe bent ontstaat vaak angst. Als kind bedenken we hoe de wereld werkt op basis van onze ervaringen en laten deze al dan niet bevestigen door onze ouders. Op latere leeftijd proberen we dit door ons bedachte wereldbeeld onbewust in stand te houden.
Waarom?
1> Scriptbesluiten staan voor de beste strategie van het kind om te overleven in een wereld die vaak vijandig en zelfs levensbedreigend lijkt te zijn.
2>Scriptbesluiten worden genomen op basis van de emoties en het werkelijkheidsonderzoek van het kind.
Tussen nul en vier vorm je de essentie van je levensscript, tussen 4 en 7 heb je de belangrijkste elementen ingevuld en tot twaalf jaar stel je bij en perfectioneer je het. In de volwassenheid maak je het realistischer.
- Het script wordt bekrachtigd door de ouders en andere rolmodellen
- Scriptboodschappen zijn zowel verbaal als non verbaal
- De werkelijkheid van het kind is gebaseerd op leven en dood
Als kind kijken we naar de wereld waar we terecht komen en nemen we de boodschappen aan die we horen, zien, voelen.
Soms bewust, omdat dat zinnetje keer op keer herhaald wordt door een van je ouders. Vaak gaat dit proces ook onbewust. Je ziet hoe iets voorgeleefd wordt (of juist niet) en trekt de conclusie: dit moet gebeuren of gedaan worden om staande te blijven in het leven.
In de Transactionele Analyse wordt gesproken van de drivers: de zinnen waar we op ‘lopen’ in het leven. Ieder mens kent er minstens een, vaak meerdere. Je zegt dit bewust of vaker onbewust tegen jezelf, en kent ook het stukje zin dat er achter staat.
Door je eigen drivers helder te hebben en je bewust te zijn dat dit niet -altijd- nodig is ontstaat bewegingsvrijheid en mogelijkheid tot autonoom handelen. Wat vaak nog nodig is is om erachter te komen waarom een zin zo’n grote plek heeft gekregen in je gedachten en gedragingen. Door middel van familieopstellingen en tijdlijn onderzoek is dit in een op een coaching goed te achterhalen.
Drivers en interne dialoog:
Wees perfect (t.o.v. jezelf) > Dit kan ik beter!
Wees sterk> Wat ben ik toch zwak!
Doe je best> Het mag niet gemakkelijk!>
Doe genoegen/ doe de ander een plezier> Ze mogen me niet!
Maak voort/ Schiet op> Ik red het niet!
Wees de beste (t.o.v. anderen) > Ik zal niet verliezen!
Een aantal voorbeelden van injuncties: (je wijst jezelf keer op keer op diep niveau af)
Besta niet
Wees niet belangrijk
Wees niet jezelf
Hoor er niet bij
Wees geen kind
Kom niet dichtbij
Groei niet op
Wees niet gezond
Slaag niet
Denk niet
Doe niet
Voel niet
Het helpt als je dit weet en tegen jezelf, je partner, of tegen je kinderen – en tegen je ouders- kunt zeggen:
Je bent oké:
- Wees perfect: Je bent goed zoals je bent
- Doe genoegen/ Doe de ander een plezier: Doe jezelf een plezier/ Zorg voor jezelf.
- Wees sterk: Wees open en uit je behoeften
- Doe je best: Doe het maar
- Maak voort/ Schiet op: Doe het in je eigen tempo/ Neem je tijd.
- Wees de beste: Neem jezelf als maatstaf.
Uit ‘Passe Partout’ Phoenix opleidingen
