Hoe we om onszelf te beschermen onbewuste keuzes maken.

Als ik mag kiezen weet ik het wel. Hoeveel beter klinkt het om hooggevoelig te zijn. Dan is het een talent, en kan ik leren om daar iets moois mee te doen. Overlevingsstand… Ik kan er gelijk een eigen oordeel op loslaten. Dan leef ik dus niet vol mijn leven, scherm ik delen af waar ik niet meer bij weet te komen, ben ik zéker niet in de controle en benut ik niet mijn potenties, die ik mee heb gekregen om de wereld een beetje mooier te maken. Kort samengevat: Dan doe ik iets niet goed.

Gelukkig kan ik inmiddels glimlachend naar deze gedachten kijken.
Weet ik, dat wij als mensen allemaal ergens, ooit, een klein, groter of groots trauma opgelopen hebben. Iets wat op het moment dat het gebeurde zó veel impact op ons had dat we het in die situatie niet kónden omarmen.
Dat de gebeurtenis toen voelde als  een bedreiging voor ons eigen overleven.
Ik weet dat we ons overlevingsinstinct net zo ‘goed’ mogen vinden en ‘dankbaar’  mogen zijn als voor hoogsensitiviteit als aangeboren eigenschap.

Wat is een trauma en hoe gaan we hier mee om

Laten we allereerst eens kijken wat een trauma is. Vaak denken we aan een grote, levens veranderende situatie die heel heftig binnen komt. Maar dat hoeft lang niet altijd zo te zijn. Ik las van de week “Geboren worden is het eerste trauma dat we allemaal meemaken” en kan zo voelen dat dat waar is. De strijd die over leven en dood gaat, die nodig is om ons lijf te leren voelen, om ons los te maken en vanuit de binnenwereld van moeder de koude buitenwereld in te komen.. Of de weg naar buiten via een keizersnede, die weer heel andere reacties op zal roepen voor een kind dat ter wereld in komt… Ergens zijn dit oertrauma’s die we allen hebben meegemaakt. Verder kent elk mensenleven situaties die traumatiserend kunnen zijn én ervaren we als kind momenten die zoveel stress opleveren dat we ze als trauma opslaan.

Wat is een trauma?

* Een situatie of gebeurtenis die uiterst bedreigend en overweldigend is voor een mens

> Help, wat gebeurt er?!

Ik weet nog dat ik wakker werd. Ik was net oud genoeg om zelf uit mijn bedje te kruipen. Ons grote huis voelde leeg. Ik kroop, voorzichtig, achteruit, op handen en knieën de trap af. Ik hoorde nog steeds niets. Mijn moeder kwam niet vanuit de keuken naar me toe. Waar was ze?

* De innerlijke beleving van een dergelijke situatie en hoe we hierop reageren (stress, lichamelijke en psychische processen komen op gang en uit eigen bescherming de onderbreking hiervan)

> Paniek, angst, stress…. en verstarring of stilstand. Of op ratio doorgaan. In ieder geval iets doen aan de teveelheid aan gevoel.

Was ik echt helemaal alleen? Had iedereen me verlaten?

* De gevolgen -op korte, middellange en lange termijn- hiervan, die voortkomen uit deze innerlijke overweldigende gevoelens en uit het proberen om deze overprikkeling in te dammen.

> Alert!! Wat kan ik doen? …. en later: Alert!! Dat werkte toen, dus repeat.

Ik ging op een tree zitten. Dan moet ik dus voor mijzelf zorgen. Zo is het, en zo zal het zijn.

Dit proces kan zich in een split seconde afspelen en gebeurt geheel onbewust. Ook kan een trigger van de originele angst ver weg liggen van de nieuwe situatie. Je pikt iets op als signaal voor herhaling van het oude gevaar. Daar wordt onmiddellijk op gereageerd.

Het kind in het keukenkastje

Ik heb jaren voor de klas gestaan en was de bedrijfshulpverlener van de school. In die rol kreeg ik keer op keer te maken met eerste of tweede reacties bij kleine en grote ongelukken en mocht ik jaarlijks brandjes blussen en lotusslachtoffers verbinden. Ik vertelde er altijd over aan mijn klas, omdat juist het begrijpen van iets wat je nog niet is overkomen vaak zorgt voor meer rust en begrip als het je wel zou overkomen. Ook deden we dan gelijk een brandoefening, liet ik de deurprocedure zien, en vertelde over het kind in het keukenkastje.

Schelp, schaakbord, Kokeshipoppetje. 

Het kind dat dacht: “Als ik me in een keukenkastje verstop ben ik veilig. De angst is zo groot dat ik niet weet wat ik anders kan doen.” Opgevouwen, stil, kruipt het weg achter het deurtje. Daar waar het donker is. Daar waar er minder prikkels zijn. Daar waar het niet makkelijk te vinden is. Vanuit de gedachte: “Als ik me stil houd vindt hij me niet.” Zelfs roepen is dan meestal niet de oplossing. Het kind houdt zich stil, wenst onzichtbaar te zijn. Hoopt dat dat de weg is naar veiligheid.

De kinderen uit mijn klas snapten het feilloos. Zowel de onhandigheid van deze keuze, maar ook het mechanisme dat er bij hoort. Als ik me stilhoud vinden ze me niet. Soms kan het een oplossing zijn, soms kan het de dood betekenen. Sommige kinderen zagen de vergelijking met het konijntje en de koets: Als ik me, midden op de weg, stilhoud, dan rijdt de koets vast niet over me heen. Het zijn twee voorbeelden hoe een trauma en je eigen reactie erop tegen je kan werken.

De hooggevoelige prinses. En de erwt.

Als je hooggevoelig kun je last hebben van té.

Te sterke geur -ik denk aan de intense geur van lelies of hyacinten die het hele huis kunnen vullen- Te veel of te monotoom geluid- ik hoor momenteel de schuurmachine van de achterbuurman binnendringen in de bovenste helft van mijn hersenen, wat denken ingewikkelder maakt-, Te veel indrukken of te veel mensen om je heen. Te veel zandkorrels in je schoenen, één kruimel in je bed kan zeker ook Te zijn, Te veel te doen, of een enkele erwt onder tientallen matrassen.

Iedereen kent het verhaal ‘De prinses op de erwt’. Bont en blauw was ze de volgende ochtend, nadat ze op een stapel zachte matrassen geprobeerd had te slapen. Een erwt was genoeg voor haar gevoelige lijf. Raakte ze in paniek? Had ze een oplossing? Of was het zoals het was: Een signaal van haar hooggevooeligheid.
Het dagelijks leven, prikkels uit beide werelden.

Ik kan je vertellen: Ik ken beide. Ik heb wat kleine en grotere trauma’s opgelopen in mijn leven, waarvan ik een deel ken maar vast nog niet alles. Zo voelde ik van de week paniek opkomen toen ik uit mijn slaap werd gehaald en me gelijk klaarwakker en alert voelde. Ik wist van mijzelf: hier zit nog een stukje oud zeer. Niks hooggevoelig, dit is iets anders. Ik weet ook, ik bén hooggevoelig, en het levert me heel veel op.

Als professional kan ik steeds beter het verschil uitleggen en laten zien aan de mensen die ik mag bijstaan op hun levensreis. Met dit artikel probeer ik je alvast een tipje van de sluier mee te geven. In de coaching werk ik met beide kanten van overprikkeling. Ze hebben allebei iets anders nodig en het kan je heel veel opleveren als je deze twee voor jezelf weet te scheiden.

————————————————————————————————————–

Heb je zin, ga op onderzoek uit! En mocht je de behoefte hebben om samen an de slag te gaan? Weet je welkom!

—————————————————————————————————————-Zelfonderzoek:

Ga eens na als je je overprikkelt voelt: Wat gebeurt er bij jou?

Ervaar je angst? Blokkade? Stress? Herkenning? Is het > Help, paniek, re-actie?

Of verlies je je focus en verdwijnt er energie, terwijl je wel in staat bent allerlei verschillende keuzes te maken?

Blijf je voelen, kun je denken, kun je handelen ten behoeve van jezelf?
Door bijvoorbeeld:

* Bewust te blijven door-ademen

* Een hoofdtelefoon te pakken met zachte muziek

*Je lief te vragen of de lelies naar buiten mogen en anders weten dat je straks weer frisse lucht ruikt tijdens je dagelijkse wandeling

*Het besef dat je dan maar even iets anders moet gaan doen tot de achterbuurman -wat is het toch een naar geluid – klaar is.

* Of, zoals ik nu, even doorzetten, schouders laag houden, bewust de aarde te blijven voelen onder mijnvoetzolen en te glimlachen: Dit is hoe het leven werkt?

Ik ben benieuwd, mocht je het met me willen delen dan hoor of lees ik het graag!